Is een koopwoning nog bereikbaar?

De laatste tijd zien we dat huizen snel verkocht worden en vaak zelfs boven de vraagprijs. Is het nog wel mogelijk om een woning te kopen? Voor wie is een koopwoning nog wel bereikbaar?

Neem bijvoorbeeld Janine. Ze is 27 jaar en heeft een leuke baan. Na haar verbroken relatie zoekt ze nu een eigen koopwoning. Zou dit voor haar nog bereikbaar zijn?

Volgens de NVM bedroeg in het eerste kwartaal van 2021 de gemiddelde verkoopprijs van een bestaande woning 385.000 euro. Dat is maar liefst 15% meer dan in het eerste kwartaal van 2020. Een woning van € 385.000,= kan Janine niet betalen. Zijn er nog wel woningen voor mensen, zoals Janine?

“Leer een papegaai de woorden ‘vraag en aanbod’ en je hebt een econoom.” Het is een bekend en veelgebruikt citaat en inderdaad: als u meer wilt begrijpen van de woningprijzen, staan deze begrippen centraal. Een steeds grotere vraag en een steeds kleiner aanbod, maakt dat de prijzen stijgen. Maar wat beïnvloedt eigenlijk de vraag en het aanbod?

Betaalbaarheid.

Welk deel van jouw inkomen kun je gebruiken om jouw hypotheek te betalen? Dat hangt af van de hoogte van de hypotheek, de hypotheekrente en de hypotheekvorm. Er worden weliswaar forse hypotheekbedragen afgesloten, maar door de historisch lage rente blijven de hypotheeklasten toch binnen de perken.  In de praktijk zou je de hypotheeklasten daardoor misschien wel kunnen  betalen, maar gaat de bank daar ook wel mee akkoord?

Uiteraard speelt ook het inkomen een grote rol bij de betaalbaarheid. Als de salarissen stijgen, zullen meer mensen in staat zijn een koopwoning te financieren. Ook de mogelijkheid om 100.000 euro belastingvrij te geschonken te krijgen, maakt de betaalbaarheid een stuk groter.  Maar heeft Janine een ouder die een bedrag van € 100.000,= op de plan heeft liggen. Dat zal bij lang niet iedere ouder het geval zijn.

Hypotheek- en belastingregels.

Hypotheekregels zijn veel strenger dan vroeger. Zo mag nog maar 100% van de woningwaarde met een hypotheek gefinancierd worden, ooit was dat 125%. Tegelijk is er meer maatwerk in hypotheken, waardoor bepaalde groepen toch een woning kunnen kopen. Zo werd begin dit jaar de overdrachtsbelasting voor jonge kopers afgeschaft. Ook telt het tweede inkomen dit jaar zwaarder mee bij het bepalen van de hypotheek. En sommige banken hebben specifiek beleid voor starters of senioren. Soepelere regels stimuleren de vraag.

Woonwens.

Het bezit van een eigen woning vinden we in Nederland veel waard. We willen al jong een huis kopen: de gemiddelde leeftijd van starters op de woningmarkt ligt tussen de 25 en 30 jaar. Relatief veel huurders willen een huis kopen, vooral als zij huren in de vrije sector. Het aantal koopwoningen is sterk toegenomen. Na WOII was 28% particulier woningbezit, nu is dat 60%. Als de koopwoning zo populair is, is de vraag ernaar groot. Maar zou dat voor jongeren ook nog steeds mogelijk blijven?

Het woningbestand.

Het aanbod aan woningen is op dit moment te laag. Nederland kent een structureel woningtekort van ruim 300.000 woningen. Dat tekort neemt alleen maar toe: meer arbeidsmigranten en meer alleenstaanden vergroten de druk op de woningmarkt. Het tekort wegwerken is niet genoeg: er moeten de komende tien jaar 1 miljoen woningen bij komen. Als er meer woningen worden gebouwd, stijgt het aanbod. Hopelijk komen er dan ook weer meer kansen voor alleenstaande jongeren zoals Janine.

De verkoopbereidheid.

Woningen moet er niet alleen zijn, ze moeten ook te koop staan. De verkoopbereidheid neemt af. Halverwege het eerste kwartaal 2021 stonden circa 17.500 woningen te koop, 42% minder vergeleken met een jaar daarvoor. Als meer mensen hun woning te koop zetten, stijgt het aanbod.

Kortom voor Janine blijft het afwachten. Gelukkig heeft zij goed gespaard, doordat zij een tijdje bij haar ouders heeft gewoond. Gelukkig heeft zij toch onlangs een 2-kamer appartement kunnen kopen door financiële ondersteuning van haar ouders. Maar zou dit ook voor andere jongeren mogelijk blijven?